Wyprowadziłem „Chopina” z Gdyni i przez Hamburg, Dublin, Greenock i Glasgow doprowadziłem do Kadyksu.
Dowództwo wtedy objął Krzysztof Baranowski, by – mając w większości załogę złożona ze Szkotów – popłynąć w pierwszych dwóch etapach regat Columbus Tall Ships Race 1992, przez Kanary i Bermudy do Nowego Jorku.
11 kwietnia 1992: I wachta w Glasgow
arch. Ziemowit Barański
Tam znów mieliśmy się zmienić na stanowisku kapitańskim.
Tableau przedstawiające kadrę Fryderyka Chopina w rejsie Gdynia – Kadyks (1992)
arch. Ziemowit Barański
Krzysztof miał pewne problemy z organizatorami szkockimi. Po pierwsze finansowe, bo nie płacili w terminie umownych rat, a po drugie wtrącali się do obsady kadrowej statku. Wcisnęli mu parę osób do kadry oficerskiej (od Kanarów do Nowego Jorku), konkretnie: jednego z Australii, drugiego z Nowej Zelandii i Franka Scotta z Wielkiej Brytanii.
W Nowym Jorku powstał problem, bo ja przywiozłem polskich oficerów: Włodka Wieczorkiewicza i Jasia Trammera.
Kiedy Bosman powiedział mi o głupotach, które próbowali wprowadzać ci z Australii i Nowej Zelandii (między innymi, że lin – brasów, gordingów, gejtaw – nie należy knagować z zamykaniem ostatniego przełożenia, tylko zostawiać luźne, bo tak jest bezpieczniej – ????), doszedłem do wniosku, że muszę ich wywalić, tym bardziej, że miałem swoich dwóch polskich oficerów na kolejną zmianę.
Sprawę postawiłem twardo i skończyło się na tym, że zostają: Frank Scott – komandor z Royal Navy jako I oficer, Włodek Wieczorkiewicz – II oficer i Jan Trammer – III oficer, a także pełniący od początku funkcję zastępcy kapitana Jerzy Leśniewski.
Trasa STS Fryderyk Chopin w regatach Columbus Tall Ships Race 1992
● Cádiz – San Juan, Puerto Rico – I etap regatowy (kapitanem był Krzysztof),
● San Juan, P.R. – New York – Boston – cruise in company (kapitanem był Krzysztof),
● Boston – Liverpool – II etap regatowy (kapitanem byłem ja)
Franka Scotta wspominam bardzo dobrze, bo to był i dobry żeglarz, i brytyjski oficer z klasą. On chyba też wspomina mnie dobrze, bo po wypadku Chopina w 2010 roku przysłał mi list, w którym napisał, żebym się nie przejmował tym, co będą mówić „fotelowi eksperci” na temat mojego postępowania po wypadku. Od tej pory zawsze sobie powtarzam w trudnych chwilach: „Armchair experts – take it easy”, co podtrzymuje mnie na duchu.
14 lipca 1992, Boston: Frank i ja oczekujemy na księcia Filipa przy trapie STS Fryderyk Chopin
arch. Ziemowit Barański
Wprawdzie mimo woli, ale wyszło bardzo dobrze: Frank Scott gonił Szkotów, jak to w Navy, a ja byłem neutralny, bo Szkotów ganiał Anglik, a nie Polak. Tak więc Frank trzymał porządek, ja miałem spokój – i tyle mi się udało. Niestety Szkoci ostatniej raty czarteru nie zapłacili, co potem zemściło się na dalszych losach Fryderyka Chopina.
14 lipca 1992, Boston: książę Filip wpisuje się do Księgi Pamiątkowej Fryderyka Chopina
fot. Włodzimierz Wieczorkiewicz
Reasumując: na odcinku Nowy Jork – Boston – Liverpool wszystko poszło bardzo dobrze. W Bostonie odwiedził nas Książę Filip, a w trzecim i ostatnim etapie regat (Boston – Liverpool) nawet zajęliśmy piąte miejsce – wyprzedziły nas tylko wielkie sowieckie żaglowce.
16 lipca 1992, Boston: STS Fryderyk Chopin na starcie do regat Boston – Liverpool; za nim: Mir, na trzecim planie Siedow
fot. Rob Arra / Sea History; nr 62, Summer 1992; str. 28
W Liverpoolu wyokrętowaliśmy Szkotów, na Chopina przyjechało parę osób z młodzieży, która pracowała podczas budowy, paru sponsorów ze Śląska, paru znajomych i odbyliśmy rejs zarobkowy z turystami niemieckimi (Travemünde – Burgstaaken na wyspie Fehmarn – Travemünde), a później wróciliśmy do Polski.
W Gdyni mały remont – i kolejny rejs Szkoły pod Żaglami na Karaiby.
Tak zakończył się pierwszy sezon Fryderyka Chopina.
Ziemowit Barański
29 lutego 2024
Postscriptum: Kazimierz Robak
PS.
Załoga STS Fryderyk Chopin w jego pierwszym rejsie[1]
Od 27 lutego (Gdynia) do 27 kwietnia 1992 (Kadyks)
z młodzieżą ze Szkoły Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego
Kapitan: Ziemowit Barański.
Załoga etatowa: Marek Capała (I mechanik), Danuta Kowalewska (kuk), Stefan Kowalewski (bosman), Marek Kowalski (II mechanik), Tomasz Nowotarski (piekarz), Marek Siwek (elektryk); Ireneusz Śliwiński (mechanik gwarancyjny Stoczni Dora; 19 marca, Cuxhaven – 11 kwietnia, Glasgow); Marcin Peresada (4 marca – 11 kwietnia) – operator filmowy).
Kadra oficersko-nauczycielska: Tomasz Dobrucki (II oficer), Maciej Duma (IV oficer), Jerzy Leśniewski (I oficer), Andrzej Obel (żaglomistrz), Alicja Radoń, Robert Sienkiewicz (III oficer), Bogusław Urbanowicz, Marek Walczyński, Wojciech Źródlak (do 11 kwietnia).
Uczennice i uczniowie: Paweł Andruchowicz (do 11 maja, Las Palmas), Włodzimierz Babś, Jarosław Bazeli (do 14 sierpnia, Liverpool), Marta Byczkowska (do 5 lipca, NYC), Dorota Glińska (do 11 kwietnia, Glasgow), Gerard Gliński (do 11 kwietnia, Glasgow), Witold Grela (do 11 kwietnia, Glasgow), Maciej Guziak (do 9 września, Gdynia), Krzysztof Hliniak (do 11 maja, Las Palmas), Bartosz Iljin (do 11 kwietnia, Glasgow), Marta Karska (do 11 maja, Las Palmas), Jarosław Klech (do 11 maja, Las Palmas), Izabella Kłossowska (do 5 lipca, NYC), Anna Kodziszewska (do 11 maja, Las Palmas), Michał Kołakowski (do 5 lipca, NYC), Karolina Kurtz (do 11 kwietnia, Glasgow), Rafał Marciniak (do 13 lipca, Boston), Ivo Nikić (do 11 maja, Las Palmas), Marek Neumann (do 11 kwietnia, Glasgow), Sabina Pilot (do 5 lipca, NYC), Aleksandra Olszowska (do 27 kwietnia, Kadyks), Piotr Rasiński (do 11 maja, Las Palmas), Sebastian Śmiech (do 11 kwietnia, Glasgow), Agnieszka Uczciwek (do 11 kwietnia, Glasgow), Grzegorz Urban (do 27 kwietnia, Kadyks).
Od 2 kwietnia 1992 (Dublin): David Heywood-Jones, Andrew Hetherington.
Od 9 kwietnia 1992 (Greenock): Tanya Allison, David Collin, Gary Daniels, Mary Devine, James Docherty, Paul Duff, Brian Goldsworthy, Lyne MacKenzie, Robert Kirkpatrick, Rosemary Mac Lachlan, Ann Marie Melley, Rory Mitchell, Lesley Ann Muirhead, Nicola Slater, John Stonier, Marina Stucchi, Lee Ann Telford.
Trasa: Gdynia – Kilonia (7 marca 1992), Kanał Kiloński (8 marca), Hamburg (9-15 marca) i Cuxhaven (16-19 marca) – Dublin (30 marca – 2 kwietnia) – Lamlash (wyspa Arran; 5-7 kwietnia), Greenock (7-10 kwietnia) i Glasgow (10-12 kwietnia); dalej, razem z młodzieżą szkocką, przez Zatokę Biskajską, do Zatoki Sagres (21-22 kwietnia) i Kadyksu (23-27 kwietnia).
Oficjalne daty trwania Szkoły: 27 lutego (wyjście z Gdyni 4 marca) – 27 kwietnia 1992 (Kadyks).
Czas trwania: 61 dni.
Dystans: 3235 Mm.
Od 27 kwietnia (Kadyks) do 5 lipca 1992 (Nowy Jork)
Kapitan: Krzysztof Baranowski.
Załoga etatowa: Marek Capała (I mechanik), Stefan Kowalewski (bosman), Marek Kowalski (II mechanik), Tomasz Nowotarski (piekarz; do 7 lipca), Marek Siwek (elektryk).
Kadra oficersko-nauczycielska: Tomasz Dobrucki (I oficer), Jarosław Kornacki (do 15 lipca, Boston), Jerzy Leśniewski (I oficer), Karmena Stańkowska (do 13 lipca, Boston), Marek Walczyński; ekipa TV Kraków: Andrzej Germann, Marian Curzydło, Jerzy Jędrzejczyk; Marcin Peresada (operator filmowy; do 15 lipca, Boston);
od 13 czerwca (San Juan, Puerto Rico): Frank Scott (I oficer), Karmena Stańkowska (II oficer; do 13 lipca, Boston), Vic Dowling (III oficer); Bruce Adlam (IV oficer), Alistair James Shields (midshipman).
Uczennice i uczniowie polscy: Jarosław Bazeli (do 14 sierpnia, Liverpool), Marta Byczkowska (do 5 lipca, NYC), Maciej Guziak (do 9 września, Gdynia), Krzysztof Hliniak (do 11 maja, Las Palmas), Marta Karska (do 11 maja, Las Palmas), Jarosław Klech (do 11 maja, Las Palmas), Izabella Kłossowska (do 5 lipca, NYC; Kadyks – NYC asystentka II oficera), Anna Kodziszewska (do 11 maja, Las Palmas)Michał Kołakowski (do 5 lipca, NYC), Rafał Marciniak (do 13 lipca, Boston), Ivo Nikić (do 11 maja, Las Palmas), Sabina Pilot (do 5 lipca, NYC; pełniła funkcję kuka/ asystenta kuka), Piotr Rasiński (do 11 maja, Las Palmas) + Alexis Komenda (Francja).
Załoga szkocka: Tanya Allison, David Collin (IV oficer), Gary Daniels (do 29 kwietnia), Mary Devine, James Docherty, Paul Duff, Brian Goldsworthy (do 13 lipca), Lyne MacKenzie, Robert Kirkpatrick, Rosemary Mac Lachlan, Ann Marie Melley, Rory Mitchell, Lesley Ann Muirhead, Nicola Slater, John Stonier, Marina Stucchi, Lee Ann Telford.
10 maja (Las Palmas) – 13 lipca (Boston, US): Elizabeth Blake (kuk, do 10 sierpnia, Liverpool), Elaine Bonyan, Nigel Bratten, Jain Broff, Colin Butters, Allison Clark, Angela Fleet, William Forsyth, Jane Gallaher, Brian Goldsworthy, Alisa MacDonald, Jason McNab, Ian Morgan, Dominic Pain, Steven Patterson, Tilo Philips, Steven Reynolds, Pauline Rome, Errol G. Ross, Kelly Stuart, Tracy Stocks, Shona Thomson, Scott Wallace, Martin Wial;
13 czerwca (San Juan, Puerto Rico) – 13 lipca (Boston, US): Bruce Adlam, Stephen Adlen, Mark Aikman, Sara Brennan, Fiona Cameron, Robert Collins, Aron Cool, Victor Dowling, Paul Fletcher, Mary Galbraith, Sheron Gardner, Hugh Gourlay, Lucy-Anne Hemming, Eilioth Henderson, Gavin Hunter, Elaine Hyatt, Julie Lea, Keith Luke, Paul Pratley, William Ralston, Ian Riddel, Christopher Rose, Joseph Sanders, Douglas Scott, Janine Smithers, William Sterley, Gordon Stuart.
14-15 czerwca: dziennikarze: Christopher Cox, Brian Wolski.
Trasa: Kadyks (27 kwietnia – 3 maja 1992), Ponta Delgada (7 maja), Las Palmas (8-12 maja), San Juan, Puerto Rico (1-4 czerwca), Culebra, P.R. (5-7 czerwca), Cayo Norte, P.R. (7-8 czerwca), San Juan, P.R. (9-14 czerwca), St. George’s, Bermuda (22-27 czerwca), Nowy Jork (3-5 lipca).
Oficjalne daty trwania etapu: 27 kwietnia (Kadyks) – 5 lipca 1992 (Nowy Jork).
Czas trwania: 70 dni.
Dystans: 5655 Mm.
Od 5 lipca (Nowy Jork) do 10 sierpnia 1992 (Liverpool)
Kapitan: Ziemowit Barański.
Załoga etatowa: Marek Capała (I mechanik), Stefan Kowalewski (bosman), Marek Kowalski (II mechanik), Tomasz Nowotarski (piekarz; do 7 lipca), Marek Siwek (elektryk); Elizabeth Blake (kuk).
Kadra oficerska: Frank Scott (I oficer), Jan Trammer (III oficer, kapitan stażysta; do 14 sierpnia, Liverpool), Bogusław Urbanowicz (II oficer, radiooficer), Włodzimierz Wieczorkiewicz (IV oficer i ochmistrz; do 11 sierpnia).
Załoga (od 13 lipca): Mike Alden, Alexander Atken, Simon Batchelor, Jarosław Bazeli (do 14 sierpnia, Liverpool), Julie Beard (do 7 sierpnia), Richard Bowes, Duncan Breminer, Jacqueline Brown, Cardine Bruce, Sara Cress (do 7 sierpnia), Michael Dunthorne, Colin Goldsworthy, Maciej Guziak (do 9 września, Gdynia), Neil Hamilton, Fiona Hall (organizatorka rejsu ze strony szkockiej), Ellie Houchiss, William Johnston, Keith Laird, Max Latey, Barry Lucas, Tilley Mack, John McCaley, Paul McNamara, Joseph McNight, Kathleen Murray, Richard Pacitti, Edward Pidcock, Simon Strimshaw, Bruce Smollet, June Simpson, Belinda Sales, Janet Scott, Laura Scott, Stephen Thomison, Angela Ure, Mark Wilson.
Trasa: Nowy Jork (5-7 lipca), Newport (8-9 lipca), Boston (10-16 lipca), Castletown, Isle of Man, UK (7-9 sierpnia), Liverpool (10 sierpnia).
Oficjalne daty trwania etapu: 5 lipca (Nowy Jork) – 10 sierpnia 1992 (Liverpool).
Czas trwania: 37 dni.
Dystans: 3607,8 Mm.
Od 10 sierpnia 1992 (Liverpool) do 9 września 1992 (Gdynia)
Kapitan: Ziemowit Barański.
Zastępca kapitana: Jerzy Leśniewski
Załoga zawodowa i oficerowie: Daria Druzgała (pomocnik kucharza), Maciej Guziak (pomocnik mechanika), Stefan Jonczykowski (II oficer), Stefan Kowalewski (bosman), Danuta Kowalewska (kuk), Marek Kowalski (I mechanik) , Wojciech Kuźnicki (III oficer), Marek Siwek (elektryk), Piotr Terpiłowski (motorzysta), Grzegorz Urban (z-ca I oficera), Bogusław Urbanowicz (I oficer; do 6 września).
Załoga: Michael Alden, Jan Baranowski (26 sierpnia do 5 września), Tomasz Barański (od 26 sierpnia), Manfred Bornitz (17 do 26 sierpnia), Tomasz Bucholz, Elain Bunyan (18 do 30 sierpnia), Izabela Gajda (30 sierpnia do 5 września), Anny Gilbert, Maciej Guziak, Thomas Harding (do 18 sierpnia), Anna Kodziszewska, Alexis Komenda (do 18 sierpnia), Jerzy Komenda (do 30 sierpnia), Torsten Kühn (17 do 26 sierpnia), Andrzej Obel (13-28 sierpnia), Edmund Snopczyński (od 26 sierpnia), Karmena Stańkowska (od 26 sierpnia), Jacek Szut (14-28 sierpnia), Harry Thompson (do 18 sierpnia), Agata Wirowska;
30 sierpnia – 6 września: 31-osobowa grupa niemiecka;
6-9 września: 38-osobowa grupa polska.
Trasa: Liverpool (10-16 sierpnia), Dublin (17-18 sierpnia), Bremerhaven (25-31 sierpnia), Travemünde (4-5 września), Burgstaaken, Fehmarn (5 września), Travemünde (6 września), Gdynia (9 września).
Oficjalne daty trwania etapu: 10 sierpnia (Liverpool) – 9 września 1992 (Gdynia).
Czas trwania: 31 dni.
Dystans: 2094,9 Mm.
[1] Na podstawie: Dzienników Jachtowych STS Fryderyk Chopin (nr rej. PZŻ 2235/90 i 2236/90), notatek z archiwum kpt. Ziemowita Barańskiego, oraz zapisków i kwerendy wśród załogi, przeprowadzonej przez Izabellę Kłossowską, której w tym miejscu składam specjalne podziękowania. KR.
Na Stronie Głównej:
Tindome [Jagoda Przybyłowska]: „Ziemowit Barański” (z serii: Men of the Sea; 2005)
Konrad Kwas: „STS Fryderyk Chopin” (2011)
► Żeglujmy Razem – powrót na Stronę Główną
