To było równo osiem lat temu. W południe, 2 maja 2013, w dniu Święta Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, w Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbyło się otwarcie niezwykłej wystawy „Biało-czerwona na morzach i oceanach”.
Rozpoczynając obchody Święta Flagi RP, prezydent Bronisław Komorowski dużo miejsca w przemówieniu poświęcił żeglarzom i żaglowcom. Takie oficjalnie podniesienie do najwyższej rangi rzadko się żeglarstwu zdarza – ale należy się od zawsze. Nie bez powodu flagowe żaglowce nazywane są ambasadorami Polski, a poniesienie i opuszczenie bandery to codzienny uroczysty rytuał na wszystkich polskich jednostkach pływających.
Nie byłoby takiego uhonorowania żeglarstwa, żaglowców i żeglarzy, gdyby nie pomysł wystawy „Biało-czerwona na morzach i oceanach”, wywalczenie dla niej prezydenckiego patronatu i otwarcie ekspozycji na dziedzińcu Pałacu Prezydenckiego. Słowa uznania – a od żeglarzy ogromnej wdzięczności – za taką formę promocji na najwyższym szczeblu, należą się firmie Movida, a imiennie: jej prezesce, Izabelli Kiriczok oraz pomysłodawcy, realizatorowi wystawy i autorowi większości tekstów na planszach – Damianowi Święsowi. Teraz, gdy patrzę na to z ośmioletniej perspektywy, pomysł takiej ekspozycji z takim efektem wydaje się jeszcze bardziej odjechany, niemal z Matrixa.
W dniu Święta Flagi RP w tamtym – 2013 – roku prezydent wręczył narodowe flagi żeglarzom i żaglowcom. Prezydenckie bandery otrzymały legendy polskiego żeglarstwa, m.in. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz, Bolesław K. Kowalski, Wojciech Jacobson, Krzysztof Baranowski, Janusz Zbierajewski. Odebrali je też przedstawiciele największych polskich żaglowców: Daru Pomorza, Daru Młodzieży, Pogorii i Fryderyka Chopina. Banderą nagrodzona została akcja „Zobaczyć morze” i Szkoła Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego.
Opis wystawy, powtórzę (z drobnymi poprawkami) za Polską Agencją Prasową:
… ma ona na celu przypomnienie bardzo bogatej historii biało-czerwonej bandery sportowej.
Ekspozycja to 42 plansze zawierające zdjęcia wraz z opisami w języku polskim i angielskim. Bohaterami wystawy są żeglarki i żeglarze samotnicy przemierzający oceany, jak Teresa Remiszewska na Komodorze (1972), Aleksander Doba na kajaku Olo (2010-2011), Kuba Strzyczkowski na Delphia Trójka (2012), Robert Sowiński na Capella Tangles (2012) i inni, jak również żeglarze opływający Ziemię, m.in.: Leonid Teliga na Opty (1967-1969), Krystyna Chojnowska-Liskiewicz na Mazurku (1976-1978, jako pierwsza na świecie kobieta w wokółziemskim rejsie samotnym), Tomasz Cichocki na Polskiej Miedzi (2011-2012) Krzysztof Baranowski na Polonezie (1972-1973), Henryk Jaskuła na Darze Przemyśla (1979-1980, rejs non-stop z Gdyni do Gdyni), Ludomir Mączka na Marii (1973-1991).
Na wystawie zaprezentowane zostały zdjęcia z historycznych pionierskich rejsów pod polską banderą, m.in. rejsy Władysława Wagnera na Zjawach (1932-1939), pierwsze polskie przejście Atlantyku przez jacht Dal z kpt. Andrzejem Bohomolcem (1934), historie regatowców polskich – jak jacht Copernicus z kpt. Zygfrydem „Zygą” Perlickim (1974) i wyczynów takich jak przepłynięcie Przejścia Północno-Zachodniego (1985-1988, Wojciech Jacobson, Ludomir Mączka i Janusz Kurbiel); reprezentowani są również żeglarze tacy jak Zbigniew Gutkowski, Wojciech Jacobson, Szymon Kuczyński na Lila My, Henryk Widera na Gawocie, czy Edward Zając na Holly.
Na ekspozycji są także polskie żaglowce: Dar Pomorza, Dar Młodzieży, Zawisza Czarny, Fryderyk Chopin, Pogoria, Generał Zaruski, Lwów. Swoje plansze mają żeglarskie przedsięwzięcia takie jak akcja „Zobaczyć morze” (połowa załogi jachtu to osoby niewidome i niedowidzące) czy Szkoła Pod Żaglami kpt. Krzysztofa Baranowskiego.
Wśród odznaczonych prezydencką banderą w roku 2013 bank nagród rozbił Krzysztof Baranowski. Prezydent RP wręczył bandery: kpt. Baranowskiemu za całokształt dokonań żeglarskich, żaglowcom Pogoria i Fryderyk Chopin, które dzięki Krzysztofowi Baranowskiemu powstały i Szkole Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego.
Na równie wielu planszach zapisały się też wyczyny kpt. Wojciecha Jacobsona: brał on udział w dwóch długich etapach wokółziemskiego rejsu kpt. Ludomira Mączki na Marii; z Ludomirem i Januszem Kurbielem przepłynął na s/y Vagabond’eux przez Przejście Północno-Zachodnie; na kanadyjskiej Concordii wraz z kpt. Andrzejem Straburzyńskim opłynął przylądek Horn, otrzymał też osobna planszę podsumowującą jego dotychczasową karierę żeglarską.
Warszawiacy mogli oglądać wystawę przed Pałacem Prezydenckim od 2 maja do 16 czerwca 2013 r. Później ekspozycja odwiedziła inne miasta Polski.
Kazimierz Robak
2 maja 2013 / 2 maja 2021
Bandery od Prezydenta RP otrzymali:
● Krzysztof Baranowski
● Agnieszka i Włodek Bilińscy
● Natasza Caban
● Janusz Charkiewicz
● Krystyna Chojnowska-Liskiewicz
● Tomasz Cichocki
● Aleksander Doba
● Zbigniew „Gutek” Gutkowski
● Wojciech Jacobson
● Henryk Jaskuła
● Aleksander Kaszowski i Hubert Latoś
● Bolesław K. Kowalski
● Maciej Krzeptowski
● Szymon Kuczyński
● Wacław Liskiewicz
● Jan Ludwig
● Jacek Pałkiewicz
● Zygfryd „Zyga” Perlicki
● Roman Roczeń – dla swojej akcji „Zobaczyć morze”
● Robert Sowiński
● Kuba Strzyczkowski
● Jerzy Wąsowicz
● Henryk Widera
● Edward „Gale” Zając
● Janusz „Zbieraj” Zbierajewski
● STS Dar Młodzieży (reprezentował: Krzysztof Kocyba)
● STS Dar Pomorza (reprezentował: Jan Sokołowski)
● STS Fryderyk Chopin (reprezentował: Tomasz „Ostry” Ostrowski)
● STS Pogoria (reprezentował: Wojciech Przybyszewski)
● „Szkoła pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego” (reprezentował: Zbigniew Bosek)
Gratulacje!
Tak było 8 lat temu:
Dziedziniec Pałacu Prezydenckiego w Warszawie. Na rozpoczęcie obchodów czekają zaproszeni goście, wśród nich żeglarki i żeglarze, których wyczyny przedstawione są na planszach wystawy „Biało-czerwona na morzach i oceanach”.
Fot. Zbigniew Studziński
Nie ma chyba polskiego serca, które nie biłoby mocniej na widok polskiej biało-czerwonej flagi idącej wysoko na maszt, albo polskiej flagi, która reprezentuje nasz kraj, naród w różnych miejscach świata – powiedział Prezydent RP, Bronisław Komorowski, w mowie otwierającej uroczystość.
Fot. Wojciech Grzędziński/www.prezydent.pl
Żeglarki i żeglarze w oczekiwaniu na prezydenckie bandery. Od prawej: Zbigniew Bosek, reprezentujący Szkołę Pod Żaglami kpt. Krzysztofa Baranowskiego i reprezentujący Pogorię Wojciech Przybyszewski (uczestnik rejsu antarktycznego i pierwszej SzPŻKB-1983/1984)
Fot. Bialo-czerwona.org
Prezydent RP, Bronisław Komorowski, wręcza banderę kpt. Krystynie Chojnowskiej-Liskiewicz, pierwszej kobiecie, która samotnie opłynęła świat (1976-1978, s/y Mazurek)
Fot. Bialo-czerwona.org
Kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz na tle planszy prezentującej jej wyczyn
Fot. Zbigniew Studziński
Prezydent RP, Bronisław Komorowski, w rozmowie z kpt. Januszem Zbierajewskim przed planszą przedstawiającą kpt. „Zbieraja” na Zawiszy Czarnym.
Fot. Zbigniew Studziński
Banderę dla STS Pogoria odbiera od prezydenta RP, Bronisława Komorowskiego, Wojciech Przybyszewski
Fot. Bialo-czerwona.org
Dyplom dla Pogorii towarzyszący prezydenckiej banderze
Fot. Wojciech Przybyszewski
Wojciech Przybyszewski wręcza prezydentowi RP, Bronisławowi Komorowskiemu, fragment 26,5-metrowego wimpla, którego każdy milimetr symbolizował jedną milę przepłyniętą przez Pogorię w rejsie pierwszej Szkoły Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego (1983/1984); w tle, z lewej: plansza „„Pogoria na Malediwach””.
Fot. Zbigniew Studziński
Kpt. Wojciech Jacobson, przed otrzymaniem bandery, przyjmuje gratulacje od prezydenta RP, Bronisława Komorowskiego.
Fot. Zbigniew Studziński
Kpt. Wojciech Jacobson przed planszą Pogorii. Przepłynął na Pogorii wiele tysięcy mil. Zdjęcie na planszy („Pogoria na Malediwach”) jest jego autorstwa.
Fot. Zbigniew Studziński
Banderę dla Szkoły Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego odbiera od prezydenta RP, Bronisława Komorowskiego, Zbigniew Bosek.
Arch. Zbigniewa Boska
Fragment wystawy.
Fot. Zbigniew Studziński
► Żeglujmy Razem – powrót na Stronę Główną
