Przeczytałem niedawno tekst Szopki Sylwestrowej napisanej i odegranej 31 grudnia 1980 r. podczas antarktycznego rejsu Pogorii, prowadzonej przez Krzysztofa Baranowskiego. W moich rejsach na Fryderyku Chopinie – a były to rejsy szkolne – też bywały występy kabaretowe.
Niestety, nie mam żadnych materiałów pisanych ani fotografii. Pamiętam tylko kilka zwrotek, które przytaczam. Śpiewało się je na melodię piosenki „Na wirsycku”, wylansowanej w roku 1967 przez zespół Skaldowie[1].
Nie mam chęci do roboty.
Już mi się znudziła szkoła.
Hej – pójdę na „Chopina”,
będę za kaczora, będę za kaczora.
Trochę statkiem posteruję,
potem schowam się do klasy.
Hej – bosman mnie nie znajdzie,
by wybierać brasy, by wybierać brasy.
Dość mam lądowego życia,
nie mam ochoty być zerem.
Hej – pójdę na „Chopina”,
będę oficerem, będę oficerem.
Kaczory trochę pogonię,
brasowanie też poprawię.
Hej – czas mi miło płynie
po porannej kawie, po porannej kawie!
Po co mi lądowe życie,
tam na lądzie jest się nikim.
Hej – pójdę na „Chopina”,
będę mechanikiem, będę mechanikiem.
Szare ścieki odpompuję,
potem pośpię se do rana.
Hej – maszyna mi chodzi
kliwrem popychana, kliwrem popychana.
Nie mam chęci siedzieć w szkole,
Przygód także chęć mam wielką.
Hej – pójdę na „Chopina”,
będę nauczycielką, będę nauczycielką.
Kiedy lekcje ma ktoś inny,
ja na mostku statku stanę
i pogadać chwilę mogę
nawet z kapitanem, nawet z kapitanem.
Ja na lądzie jestem księdzem,
ale mam ambicje spore.
Gdy na statku działa szkoła,
będę dyrektorem, będę dyrektorem.
Bo szkoła bez dyrektora
to na lądzie rzecz nieznana,
To tak jakby statek płynął,
lecz bez kapitana, lecz bez kapitana.
Tyle pamiętam, ale było tego więcej. A żeby nie było zupełnie bez fotografii: oto większa część młodzieżowej załogi pierwszej na Fryderyku Chopinie Szkoły Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego, w pierwszym rejsie brygu. Grupa na zdjęciu nie śpiewała – ale mogła!
Część załogi młodzieżowej pierwszej SzPŻKB na Fryderyku Chopinie podczas odwiedzin na statku handlowym, stojącym obok żaglowca w porcie Hamburg; bryg cumował tam w dniach 9-15 marca 1992 r.
arch. Ziemowita Barańskiego
Ziemowit Barański
2 grudnia 2023
Przypisy i postscripta: Kazimierz Robak
przy współpracy Izabelli Kłossowskiej.
PS 1.
Na zdjęciu: 2. Dorota Glińska, 3. Sabina „Sabi” Pilot, 4. Aleksandra Olszowska, 5. Włodzimierz Babś, 6. Ivo Nikić, 7. Gerard „Jerry” Gliński, 8. Maciej Guziak, 9. Grzegorz Urban, 10. Marek Neumann, 11. Marta Byczkowska, 12. Izabella Kłossowska, 13. Michał Kołakowski, 14. Piotr „Pit” Rasiński, 15. Jarosław „Stopa” Bazeli, 16. Krzysztof Hliniak, 17. Marta Karska, 18. Sebastian Śmiech, 19. Paweł „Andrus” Andruchowicz, 20. Witold Grela; 1 i 21 to prawdopodobnie osoby ze statku, który zwiedzała załoga Fryderyka Chopina.
Nieobecni z młodzieżowej załogi: Bartłomiej Iljin, Jarosław Klech, Anna Kodziszewska, Karolina Kurtz, Rafał Marciniak, Agnieszka Uczciwek.
PS 2.
Załoga STS Fryderyk Chopin w jego pierwszym rejsie
Od 27 lutego (Gdynia) do 27 kwietnia 1992 (Kadyks) z młodzieżą ze Szkoły Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego
Kapitan: Ziemowit Barański.
Załoga etatowa: Marek Capała (I mechanik), Danuta Kowalewska (kuk), Stefan Kowalewski (bosman), Marek Kowalski (II mechanik), Tomasz Nowotarski (piekarz), Marek Siwek (elektryk); Ireneusz Śliwiński (mechanik gwarancyjny Stoczni Dora; 19 marca, Cuxhaven – 11 kwietnia, Glasgow); Marcin Peresada (4 marca – 11 kwietnia) – operator filmowy).
Kadra oficersko-nauczycielska: Tomasz Dobrucki (II oficer), Maciej Duma (IV oficer), Jerzy Leśniewski (I oficer), Andrzej Obel (żaglomistrz), Alicja Radoń, Robert Sienkiewicz (III oficer), Bogusław Urbanowicz, Marek Walczyński, Wojciech Źródlak (do 11 kwietnia).
Uczennice i uczniowie: Paweł Andruchowicz (do 11 maja, Las Palmas), Włodzimierz Babś, Jarosław Bazeli (do 14 sierpnia, Liverpool), Marta Byczkowska (do 5 lipca, NYC), Dorota Glińska (do 11 kwietnia, Glasgow), Gerard Gliński (do 11 kwietnia, Glasgow), Witold Grela (do 11 kwietnia, Glasgow), Maciej Guziak (do 9 września, Gdynia), Krzysztof Hliniak (do 11 maja, Las Palmas), Bartosz Iljin (do 11 kwietnia, Glasgow), Marta Karska (do 11 maja, Las Palmas), Jarosław Klech (do 11 maja, Las Palmas), Izabella Kłossowska (do 5 lipca, NYC), Anna Kodziszewska (do 11 maja, Las Palmas), Michał Kołakowski (do 5 lipca, NYC), Karolina Kurtz (do 11 kwietnia, Glasgow), Rafał Marciniak (do 13 lipca, Boston), Ivo Nikić (do 11 maja, Las Palmas), Marek Neumann (do 11 kwietnia, Glasgow), Sabina Pilot (do 5 lipca, NYC), Aleksandra Olszowska (do 27 kwietnia, Kadyks), Piotr Rasiński (do 11 maja, Las Palmas), Sebastian Śmiech (do 11 kwietnia, Glasgow), Agnieszka Uczciwek (do 11 kwietnia, Glasgow), Grzegorz Urban (do 27 kwietnia, Kadyks).
Od 2 kwietnia 1992 (Dublin): David Heywood-Jones, Andrew Hetherington.
Od 9 kwietnia 1992 (Greenock): Tanya Allison, David Collin, Gary Daniels, Mary Devine, James Docherty, Paul Duff, Brian Goldsworthy, Lyne MacKenzie, Robert Kirkpatrick, Rosemary Mac Lachlan, Ann Marie Melley, Rory Mitchell, Lesley Ann Muirhead, Nicola Slater, John Stonier, Marina Stucchi, Lee Ann Telford.
Trasa: Gdynia – Kilonia (7 marca 1992), Kanał Kiloński (8 marca), Hamburg (9-15 marca) i Cuxhaven (16-19 marca) – Dublin (30 marca – 2 kwietnia) – Lamlash (wyspa Arran; 5-7 kwietnia), Greenock (7-10 kwietnia) i Glasgow (10-12 kwietnia); dalej, razem z młodzieżą szkocką, przez Zatokę Biskajską, do Zatoki Sagres (21-22 kwietnia) i Kadyksu (23-27 kwietnia).
Oficjalne daty trwania Szkoły: 27 lutego (wyjście z Gdyni 4 marca) – 27 kwietnia 1992 (Kadyks).
Czas trwania: 61 dni.
Dystans: 3235 Mm.
Od 27 kwietnia (Kadyks) do 5 lipca 1992 (Nowy Jork)
Kapitan: Krzysztof Baranowski.
Załoga etatowa: Marek Capała (I mechanik), Stefan Kowalewski (bosman), Marek Kowalski (II mechanik), Tomasz Nowotarski (piekarz; do 7 lipca), Marek Siwek (elektryk).
Kadra oficersko-nauczycielska: Tomasz Dobrucki (I oficer), Jarosław Kornacki (do 15 lipca, Boston), Jerzy Leśniewski (I oficer), Karmena Stańkowska (do 13 lipca, Boston), Marek Walczyński; ekipa TV Kraków: Andrzej Germann, Marian Curzydło, Jerzy Jędrzejczyk; Marcin Peresada (operator filmowy; do 15 lipca, Boston);
od 13 czerwca (San Juan, Puerto Rico): Frank Scott (I oficer), Karmena Stańkowska (II oficer; do 13 lipca, Boston), Vic Dowling (III oficer); Bruce Adlam (IV oficer), Alistair James Shields (midshipman).
Uczennice i uczniowie polscy: Jarosław Bazeli (do 14 sierpnia, Liverpool), Marta Byczkowska (do 5 lipca, NYC), Maciej Guziak (do 9 września, Gdynia), Krzysztof Hliniak (do 11 maja, Las Palmas), Marta Karska (do 11 maja, Las Palmas), Jarosław Klech (do 11 maja, Las Palmas), Izabella Kłossowska (do 5 lipca, NYC; Kadyks – NYC asystentka II oficera), Anna Kodziszewska (do 11 maja, Las Palmas)Michał Kołakowski (do 5 lipca, NYC), Rafał Marciniak (do 13 lipca, Boston), Ivo Nikić (do 11 maja, Las Palmas), Sabina Pilot (do 5 lipca, NYC; pełniła funkcję kuka/ asystenta kuka), Piotr Rasiński (do 11 maja, Las Palmas) + Alexis Komenda (Francja).
Załoga szkocka: Tanya Allison, David Collin (IV oficer), Gary Daniels (do 29 kwietnia), Mary Devine, James Docherty, Paul Duff, Brian Goldsworthy (do 13 lipca), Lyne MacKenzie, Robert Kirkpatrick, Rosemary Mac Lachlan, Ann Marie Melley, Rory Mitchell, Lesley Ann Muirhead, Nicola Slater, John Stonier, Marina Stucchi, Lee Ann Telford.
10 maja (Las Palmas) – 13 lipca (Boston, US): Elizabeth Blake (kuk, do 10 sierpnia, Liverpool), Elaine Bonyan, Nigel Bratten, Jain Broff, Colin Butters, Allison Clark, Angela Fleet, William Forsyth, Jane Gallaher, Brian Goldsworthy, Alisa MacDonald, Jason McNab, Ian Morgan, Dominic Pain, Steven Patterson, Tilo Philips, Steven Reynolds, Pauline Rome, Errol G. Ross, Kelly Stuart, Tracy Stocks, Shona Thomson, Scott Wallace, Martin Wial;
13 czerwca (San Juan, Puerto Rico) – 13 lipca (Boston, US): Bruce Adlam, Stephen Adlen, Mark Aikman, Sara Brennan, Fiona Cameron, Robert Collins, Aron Cool, Victor Dowling, Paul Fletcher, Mary Galbraith, Sheron Gardner, Hugh Gourlay, Lucy-Anne Hemming, Eilioth Henderson, Gavin Hunter, Elaine Hyatt, Julie Lea, Keith Luke, Paul Pratley, William Ralston, Ian Riddel, Christopher Rose, Joseph Sanders, Douglas Scott, Janine Smithers, William Sterley, Gordon Stuart.
14-15 czerwca: dziennikarze: Christopher Cox, Brian Wolski.
Trasa: Kadyks (27 kwietnia – 3 maja 1992), Ponta Delgada (7 maja), Las Palmas (8-12 maja), San Juan, Puerto Rico (1-4 czerwca), Culebra, P.R. (5-7 czerwca), Cayo Norte, P.R. (7-8 czerwca), San Juan, P.R. (9-14 czerwca), St. George’s, Bermuda (22-27 czerwca), Nowy Jork (3-5 lipca).
Oficjalne daty trwania etapu: 27 kwietnia (Kadyks) – 5 lipca 1992 (Nowy Jork).
Czas trwania: 70 dni.
Dystans: 5655 Mm.
Od 5 lipca (Nowy Jork) do 10 sierpnia 1992 (Liverpool)
Kapitan: Ziemowit Barański.
Załoga etatowa: Marek Capała (I mechanik), Stefan Kowalewski (bosman), Marek Kowalski (II mechanik), Tomasz Nowotarski (piekarz; do 7 lipca), Marek Siwek (elektryk); Elizabeth Blake (kuk).
Kadra oficerska: Frank Scott (I oficer), Jan Trammer (III oficer, kapitan stażysta; do 14 sierpnia, Liverpool), Bogusław Urbanowicz (II oficer, radiooficer), Włodzimierz Wieczorkiewicz (IV oficer i ochmistrz; do 11 sierpnia).
Załoga (od 13 lipca): Mike Alden, Alexander Atken, Simon Batchelor, Jarosław Bazeli (do 14 sierpnia, Liverpool), Julie Beard (do 7 sierpnia), Richard Bowes, Duncan Breminer, Jacqueline Brown, Cardine Bruce, Sara Cress (do 7 sierpnia), Michael Dunthorne, Colin Goldsworthy, Maciej Guziak (do 9 września, Gdynia), Neil Hamilton, Fiona Hall (organizatorka rejsu ze strony szkockiej), Ellie Houchiss, William Johnston, Keith Laird, Max Latey, Barry Lucas, Tilley Mack, John McCaley, Paul McNamara, Joseph McNight, Kathleen Murray, Richard Pacitti, Edward Pidcock, Simon Strimshaw, Bruce Smollet, June Simpson, Belinda Sales, Janet Scott, Laura Scott, Stephen Thomison, Angela Ure, Mark Wilson.
Trasa: Nowy Jork (5-7 lipca), Newport (8-9 lipca), Boston (10-16 lipca), Castletown, Isle of Man, UK (7-9 sierpnia), Liverpool (10 sierpnia).
Oficjalne daty trwania etapu: 5 lipca (Nowy Jork) – 10 sierpnia 1992 (Liverpool).
Czas trwania: 37 dni.
Dystans: 3607,8 Mm.
Od 10 sierpnia 1992 (Liverpool) do 9 września 1992 (Gdynia)
Kapitan: Ziemowit Barański.
Zastępca kapitana: Jerzy Leśniewski
Załoga zawodowa i oficerowie: Daria Druzgała (pomocnik kucharza), Maciej Guziak (pomocnik mechanika), Stefan Jonczykowski (II oficer), Stefan Kowalewski (bosman), Danuta Kowalewska (kuk), Marek Kowalski (I mechanik) , Wojciech Kuźnicki (III oficer), Marek Siwek (elektryk), Piotr Terpiłowski (motorzysta), Grzegorz Urban (z-ca I oficera), Bogusław Urbanowicz (I oficer; do 6 września).
Załoga: Michael Alden, Jan Baranowski (26 sierpnia do 5 września), Tomasz Barański (od 26 sierpnia), Manfred Bornitz (17 do 26 sierpnia), Tomasz Bucholz, Elain Bunyan (18 do 30 sierpnia), Izabela Gajda (30 sierpnia do 5 września), Anny Gilbert, Maciej Guziak, Thomas Harding (do 18 sierpnia), Anna Kodziszewska, Alexis Komenda (do 18 sierpnia), Jerzy Komenda (do 30 sierpnia), Torsten Kühn (17 do 26 sierpnia), Andrzej Obel (13-28 sierpnia), Edmund Snopczyński (od 26 sierpnia), Karmena Stańkowska (od 26 sierpnia), Jacek Szut (14-28 sierpnia), Harry Thompson (do 18 sierpnia), Agata Wirowska;
30 sierpnia – 6 września: 31-osobowa grupa niemiecka;
6-9 września: 38-osobowa grupa polska.
Trasa: Liverpool (10-16 sierpnia), Dublin (17-18 sierpnia), Bremerhaven (25-31 sierpnia), Travemünde (4-5 września), Burgstaaken, Fehmarn (5 września), Travemünde (6 września), Gdynia (9 września).
Oficjalne daty trwania etapu: 10 sierpnia (Liverpool) – 9 września 1992 (Gdynia).
Czas trwania: 31 dni.
Dystans: 2094,9 Mm.
PS 3.
O tym i innych rejsach Kpt. Ziemowita przeczytasz w książce:
Ziemowit Barański: Jak się raz zacznie…
Warszawa : Wyd. Maciej Nuckowski, 2021
Teoretycznie nakład jest wyczerpany, ale czasem udaje się chwycić na Allegro i ►Tu◄.
[1] „Na wirsycku” – słowa: Leszek Aleksander Moczulski, muzyka: Andrzej Zieliński, zespół: Skaldowie. Piosenka wykonana 23 czerwca 1967 na V Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu podczas koncertu „Popołudnie z młodością”. Nagrana po raz pierwszy na płycie długogrającej „Wszystko mi mówi, że mnie ktoś pokochał” (B1; Pronit XL0478, 1968).
► Żeglujmy Razem – powrót na Stronę Główną
